22-05-2019
Het kabinet streeft sinds 2017 naar een natuurinclusieve landbouw in Nederland. Maar hoe staat het er nu voor? En wat zijn de kansen en belemmeringen voor boeren om over te stappen op natuurinclusieve landbouw?
In juli 2017 kwam de kabinetsbrief natuurinclusieve landbouw uit, een document dat bewust geen beleid formuleerde maar dat wel een bredere toekomst schetste voor natuurinclusieve landbouw in Nederland. Deze kabinetsbrief vormde de aanleiding voor het PBL om samen met het Nationaal Groenfonds een voorstel te maken voor onderzoek naar de financieringsbehoefte rond natuurinclusieve landbouw.
Om een beeld te schetsen van de huidige stand van zaken, heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) een enquête gehouden onder melkveehouders, akkerbouwers en agrariërs met een gemengd bedrijf.
foto: Vincent van den Hoven fotografie & video
Beeld krijgen van kansen en belemmeringen
Het belangrijkste doel van de studie ‘Financieringsbehoefte Natuurinclusieve Landbouw’ is om een beeld te krijgen van de kansen en belemmeringen die melkveehouders, akkerbouwers en/of agrariërs met een gemengd bedrijf zien voor bloeiende akkerranden, aanpassing mestgebruik, geïntegreerde gewasbescherming of andere maatregelen op het gebied van natuurinclusieve landbouw op hun bedrijf. De focus ligt hierbij op het in kaart brengen van de mate waarin boeren in natuurinclusieve landbouw geïnvesteerd hebben, en de factoren die verklaren waarom sommige boeren wel in natuurinclusieve landbouw investeren en andere niet. De financieringsbehoefte heeft hierbij onze speciale interesse.
Stand van zaken rond natuurinclusieve landbouw in Nederland
Het overkoepelende beeld dat uit de vragenlijst naar voren komt is dat ongeveer 40% van de respondenten iets doet aan natuurinclusieve landbouw aan de randen van hun bedrijf, dat 10% op de helft van hun bedrijf maatregelen voor een meer natuurinclusieve landbouw heeft genomen en dat bij een kleine 10% van de respondenten sprake is van een volledig natuurinclusief bedrijf.
Kijken we vervolgens hoe deze informatie samenhangt met (financiële) kenmerken van de bedrijfsvoering en met de karakteristieken van de respondent dan ontstaat er een meer diffuus beeld: de relatie tussen de zelf gerapporteerde financiële gezondheid van de bedrijfsvoering en de mate van natuurinclusiviteit is niet meteen duidelijk, maar zichtbaar is wel dat het nemen van financiële risico’s van meer afhankelijk is dan financiële positie alleen.
Komen tot onderbouwde beleidsaanbevelingen
Het rapport Financieringsbehoefte Natuurinclusieve Landbouw van PBL en het Nationaal Groenfonds omvat de eerste fase van het onderzoek, de beschrijvende analyse van de vragenlijst. In de tweede fase van de analyse onderzoeken we in welke mate de verschillende factoren de keuze om in natuurinclusieve landbouw te investeren bepalen, en wat de mogelijke rol van overheid, ketenactoren en de financiële sector hierbij is. Doel van de tweede fase van de analyse is om te komen tot onderbouwde beleidsaanbevelingen en een inschatting van de mogelijke beleidsimpact. Dit deel van de studie komt eind 2019 uit.
Het uiteindelijke doel van het onderzoek is om een bijdrage te leveren aan (meer)
- bevordering van de aantrekkelijkheid en vitaliteit van het platteland
- winst voor ecosystemen (water, bodem en lucht), biodiversiteit, de natuurwaarde van het boerenlandschap en dierenwelzijn
- erkenning van waarde van voedsel en het versterken van de relatie tussen boer en burger
- het versterken van de sociaaleconomische positie van de agrarisch ondernemer
- een bloeiende regionale economie
Het casusonderzoek vanuit het Groenfonds is uitgevoerd door onze collega's Jac. Meter en Dick Boddeus. Voor vragen over het rapport kunt u terecht bij Jac. Meter.
Rapport Financieringsbehoefte natuurinclusieve landbouw
Kamerbrief Natuurinclusieve landbouw
