Vijf maatregelen om het overbelaste stroomnet aan te pakken

Het stroomnet kampt met overbelasting. Plannen voor duurzaamheid dreigen te vertragen en daarmee komen de duurzaamheidsdoelen in gevaar. Volgens een van de financieel experts van het Nationaal Groenfonds is er geen eenvoudige oplossing. “Een combinatie van maatregelen zal nodig zijn”, aldus Emile Peters, Investment Manager bij het Nationaal Groenfonds.

2 november 2023

Met de groei van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, wordt de energieproductie onregelmatiger. Zo kan er op zonnige dagen meer energie worden opgewekt dan wordt verbruikt. Daarnaast neemt het verbruik hand-over-hand toe, door de overschakeling op elektriciteit voor mobiliteit, verwarming en allerlei bedrijfsprocessen,. Het elektriciteitsnet is hier nog niet op ingericht, waardoor het overbelast raakt. Emile: “De omvang van de congestie op het elektriciteitsnet is, volgens ons, zodanig groot dat één maatregel niet genoeg zal zijn om dit in de komende tijd in goed banen te leiden. Er zullen meerdere acties tegelijkertijd nodig zijn.” Een kort overzicht.

#1: Stroomcapaciteit uitbreiden

De eerste actie is het vergroten van de fysieke capaciteit van het elektriciteitsnet. “Gelukkig zien we dit ook al gebeuren”, zegt Peters. “Netbeheerders werken al aan ambitieuze programma’s om de capaciteit de komende jaren te verviervoudigen.”

#2: Regelgeving versoepelen

Nederland hanteert strikte regels met betrekking tot de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van het elektriciteitsnet. Op basis hiervan moet een netbeheerder voor verbruik uitgaan van de theoretische capaciteit van elke aansluiting, en niet van het daadwerkelijke verbruik. Er mag daarom geen enkele gecontracteerde overcapaciteit zijn, ook al is het daadwerkelijke verbruik op zo’n moment aanzienlijk lager. Peters: “In België hebben is deze regelgeving soepeler. Dat kan netwerkbedrijven ook weer extra ruimte bieden.”

#3: Piekmomenten beheren

De NVDE riep bedrijven kortgeleden op om kritisch te kijken naar de momenten van energieverbruik. Voorzitter Olof van der Gaag tegen de Telegraaf: “Als bedrijven per se in de spits op het net willen, wordt het heel spannend of ze hun doelen halen en kan vertraging jarenlang duren. In de daluren kan er heel veel, dus kunnen ze op volle kracht vooruit.” Peters vult aan dat meer flexibele aansluitingscontracten met de netbeheerders hierbij ook zouden kunnen helpen.

“Het blijft een complex proces, maar er kan vooruitgang geboekt worden”

SemperPower ontwikkelt grootschalige energieopslagsystemen.

#4: Slimme ‘achter-de-meter’-oplossingen

Er zijn organisaties die werken aan allerlei oplossingen aan de kant van de energiegebruiker. Als voorbeeld noemt Emile de Gesloten Distributiesystemen, zoals die door o.a. Emmett Green worden ontwikkeld. Deze systemen beperken zich tot een specifiek geografisch gebied en zijn meestal afgesloten van het openbare elektriciteitsnetwerk (‘achter de meter’). Door saldering en slimme combinaties in verbruik kan de totaalbelasting van het elektriciteitsnet verminderen.

#5: Overtollige stroom opslaan

Op dit moment is het nog maar beperkt mogelijk om overtollige elektriciteit in piekmomenten op te slaan. Emile: “Om de restcongestie te kunnen beheersen, kan gedacht worden aan opslag van overtollige stroom in moleculen (zoals in waterstof) of in batterijen.” Het Nationaal Groenfonds financierde in 2022 de ontwikkeling van een project van SemperPower. Dit bedrijf is bezig met een van de grootste batterijprojecten van Nederland. Project Castor, zoals de batterij wordt genoemd, kan de onbalans in het elektriciteitsnet deels ondervangen.

“Het creëren en optimaliseren van de ruimte op het elektriciteitsnet blijft voorlopig nog een complex proces”, sluit Emile af, “maar met een slimme combinatie van de genoemde maatregelen kunnen we vooruitgang boeken.” Het Nationaal Groenfonds ondersteunt projecten die de integratie van duurzame energie versnellen en bijdragen aan een groener Nederland van morgen.

Investment managers